Miejsca które warto zobaczyć - Muzeum Ikon

Witam serdecznie. Już jakiś czas myślałam o stworzeniu cyklu postów o miejscach wartych zobaczenia. Coś w rodzaju małego przewodnika po Polsce i nie tylko. Mam ogromną nadzieję że się spodoba :) A teraz zapraszam na pierwszy post ...

MUZEUM IKON W SUPRAŚLU

Muzeum Ikon zajmuje część siedemnastowiecznego Pałacu Archimandrytów, wchodzącego w skład zabudowań monasteru supraskiego. Jego centralną część stanowi zrekonstruowana XVI wieczna obronna cerkiew* Zwiastowania NMP.

Jest to miejsce naprawdę niezwykłe. Na którym bardzo boleśnie odcisnęło się piętno wojny. Ale zacznijmy od początku historii...

 Historia monasteru* zaczyna się pod koniec XV wieku. W 1498 roku  Aleksander Chodkiewicz sprowadza do swojej siedziby w Grodku, zakonników reguły Św. Bazylego. W 1500 roku następuje przeniesienie monasteru do Supraśla i budowa pierwszej cerkwi pw. Św. Jana Ewangelisty. Na początku XVI w. powstaje murowana cerkiew obronna pw. Zwiastowania NMP. W 1511 roku następuje konsekracja cerkwi a w 1532 roku wybór pierwszego w historii monasteru Archimandryty*. W 1568 zostaje potwierdzona reguła monasteru z 1510 roku oraz nadano statut bibliotece klasztornej (najcenniejszą obiektem jest księga z XI wieku - 'Mineja czytana z Mowami Jana Złotoustego') W XVII wieku monastyr rozrasta się. Powstaje wtedy Pałac Opatów, ukończony zostaje Ikonostas, ściany cerkwi zostają pokryte freskami i zostaje dobudowana główna brama z dzwonnicą. Od początku  do I połowy XVIII wieku powstaje większość obiektów mieszkalnych zespołu klasztornego. Niestety XIX wiek nie jest przychylny. W 1807 roku na mocy Traktatu w Tylży następuje włączenie Supraśla wraz z Obwodem Białostockim w granicy Imperium Rosyjskiego. W budynkach klasztornych powstaje szpital oraz fabryka włókiennicza. 

W 1839 roku następuje likwidacja Unii kościelnej. Zwierzchnictwo przejmuje cerkiew prawosławna. (ok 1850 roku freski w cerkwi zabielono wapnem) Niestety w XIX wieku wcale nie dzieje się lepiej, chociaż 1910 roku nastąpiła renowacja fresków. Za to w 1915 odbyła się ewakuacja klasztoru w głąb Rosji - Bieżeństwo. Wywieziono wtedy Supraską Ikonę* Matki Bożej.

Ikona Matki Bożej Supraskiej (zdjęcie archiwalne)

W 1927 roku cerkiew Zwiastowania NMP przejmuje parafia rzymsko-katolicka w Supraślu. W 1936 Zakon Salezjanów tworzy w budynkach klasztornych Zakład Wychowawczy. Wojna zazwyczaj niesie tylko zniszczenie, niestety i tak było tym razem. W 1939(41) wojsko radzieckie zajęło cerkiew i klasztor, niszcząc wyposażenie m. in zabytkowy Ikonostas*

Supraski Ikonostas (zdjęcie archiwalne)

Po Rosjanach w 1941 roku wkroczyli Niemcy, którzy z klasztoru zrobili magazyny w dalszym ciągu dewastując obiekt. W 1944 roku podczas wycofania wojsk niemieckich, cerkiew zostaje wysadzona, a Pałac Opatów i budynki klasztorne - spalone. Dopiero na przełomie 1945/46 roku ocalałe freski zostają zdjęte i zabezpieczone. Droga do odbudowy jest jednak jeszcze długa i trudna. W 1951 roku powstaje tam Technikum Mechanizacji Rolnictwa. W latach 1956-60 mury ruin cerkwi zostają zabezpieczone. Dopiero w 1984 roku rozpoczyna się odbudowa cerkwi Zwiastowania NMP i zostaje utworzony tam Prawosławny Dom Zakonny. W 1996 roku dokładnie 41 lat po wojnie Supraski Zespół Klasztorny zostaje przekazany Cerkwi Prawosławnej. W 2006 roku powstaje tam Muzeum Ikon.  

* Cerkiew - świątynia prawosławna

*Monaster - tradycyjna nazwa klasztoru w Kościołach wschodnich

*Archimandryta - jest to przełożony większego klasztoru/monasteru lub kilku klasztorów

*Ikona - obraz sakralny, powstały w kręgu kultury bizantyjskiej wyobrażający postacie świętych, sceny z ich życia, sceny biblijne lub liturgiczno-symboliczne

* Ikonsotas - pokryta ikonami ściana we wnętrzu cerkwi, która znajduję się między miejscem ołtarzowym a nawą (przeznaczoną dla wiernych)

Poniżej kilka zdjęć z muzeum.

http://www.muzeum.bialystok.pl/s,muzeum-ikon-w-supraslu,38.html